ΤΙΤΛΟΣ:
Τα Εἰς Ἑαυτόν
ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ:
Μάρκος Αυρήλιος
ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ:
Η αγάπη για τους συνανθρώπους μας/ Οι
φιλικοί δεσμοί/ Η αγάπη
ΑΛΛΗ ΘΕΜΑΤΙΚΗ
ΕΝΟΤΗΤΑ:
ΕΙΔΟΣ:
Μυθιστόρημα
ΕΤΙΚΕΤΕΣ: Αγάπη, Αλήθεια, Αυτογνωσία,
Δικαιοσύνη, Θάνατος, Πεπρωμένο, Προσωπικός αγώνας, Φιλοσοφία
ΔΙΑΦΟΡΑ: Σε
ηλεκτρονική μορφή μπορεί κανείς να βρει το βιβλίο εδώ.
ΣΕΛΙΔΕΣ:
315
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ-ΚΡΙΤΙΚΗ:
Μπορεί κανείς να τη διαβάσει εδώ.
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ:
- Ποια
είναι τα χαρακτηριστικά του συγκεκριμένου βιβλίου; Πώς θα το χαρακτήριζες σε
γενικές γραμμές;
- Ποιος ήταν
ο Μάρκος Αυρήλιος; Παρουσίασε σύντομα βασικούς σταθμούς της ζωής του.
- Ο Μάρκος
Αυρήλιος ανήκει στους Στωικούς Φιλοσόφους. Ποιες είναι οι σημαντικότερες αρχές
αυτής της Σχολής; Θεωρείς ότι στις μέρες μας θα μπορούσαν να έχουν εφαρμογή;
Αιτιολόγησε τις σκέψεις σου.
- “Aντιμετωπίζει
τις κακοτυχίες με «στωικότητα»”. Ποιο είναι το νόημα αυτής της φράσης που διατυπώνεται
και στις μέρες μας;
- Προσπάθησε
να καταγράψεις εάν και σε τι σε επηρέασε η μελέτη αυτού του βιβλίου. Πιστεύεις
ότι, εάν το ξαναμελετήσεις μετά από 2 δεκαετίες από την πρώτη ανάγνωσή του, θα
έχεις την ίδια γνώμη για το περιεχόμενο του; Να αιτιολογήσεις τις σκέψεις σου.
- Ακολουθούν
μερικά αποσπάσματα από το βιβλίο. Προσπάθησε να σχολιάσεις κάποια από αυτά.
Χρήσιμο θα ήταν και καταγράψεις κι εσύ ό,τι σου προξένησε εντύπωση.
«Πάντα
να είσαι προετοιμασμένος για δύο πράγματα: το ένα, να πράξεις μόνο εκείνο που
σου υπαγορεύει η βασιλική και η νομοθετική λογική του αξιώματός σου προς όφελος
των ανθρώπων· και το άλλο, να μεταβάλεις άποψη, αν τύχει και βρεθεί κάποιος και σε
διορθώσει και σε μετακινήσει από μια αβάσιμη η ιδέα σου. Αυτή η μεταστροφή σου
όμως να οφείλεται σε μια εύλογη πεποίθηση ότι είναι δίκαιη και ωφέλιμη για το
σύνολο· και αυτά που θα προτιμήσεις να είναι τέτοιας λογής, κι όχι επειδή σου
φάνηκαν ευχάριστα ή δημοφιλή». (Δ 12)
«Μη
συμπεριφέρεσαι σαν να πρόκειται να ζήσεις χιλιάδες χρόνια. Το μοιραίο έχει
κιόλας γαντζωθεί πάνω σου. Όσο ζεις, κι όσο είναι στο χέρι σου, γίνε άνθρωπος
καλός». (Δ 17)
«Πόση ηρεμία
κερδίζει εκείνος που δεν κοιτάζει τι είπε, τι έκαμε και τι σκέφτηκε ο διπλανός
του, αλλά μόνο τι κάνει ο ίδιος ώστε να είναι δίκαιη και ευσεβής η πράξη του
<ή, καταπώς λέει ο Αγάθων: «Μη> στρέφεις το βλέμμα στους <σκοτεινούς>
χαρακτήρες» αλλά τρέχα προς τον στόχο σου χωρίς να παρεκκλίνεις». (Δ 18)
«Γρήγορα
όλα ξεθωριάζουν, γρήγορα τα σκεπάζει η λησμονιά. Και μιλάω για ανθρώπους με
λάμψη θαυμαστή. Γιατί οι άλλοι, από τη στιγμή που άφησαν την τελευταία τους πνοή
«μην τους είδες, μην τους άκουσες». Τι σημαίνει τελοσπάντων αυτό το «αείμνηστος»;
Μια σκέτη ματαιότητα. Λοιπόν, σε τι αξίζει να αφοσιωθούμε; Σ’ ετούτα: σκέψεις
γεμάτες δικαιοσύνη, πράξεις ανιδιοτελείς, λόγος που δεν αποδεικνύεται ψεύτικος,
ψυχική διάθεση που θα καλοδέχεται οτιδήποτε συμβαίνει ως κάτι το αναγκαίο και
συγγενικό μ’ εμάς, ως κάτι που απορρέει από την ίδια αρχή και την ίδια πηγή».
(Δ 33)
«Τα
πάντα είναι εφήμερα· και εκείνος που θυμάται κάτι, και αυτό το κάτι». (Δ35)
«Ένα
καιρό, όπου και να βρισκόμουν, με ευνοούσε η μοίρα». Μα καλόμοιρος άνθρωπος θα
πει ότι εσύ χάρισες στον εαυτό σου την καλή σου μοίρα. Και καλή μοίρα σημαίνει
μεταστροφές της ψυχής προς το καλό, καλές επιθυμίες, καλές πράξεις». (Ε 37)
«Ο
καλύτερος τρόπος να αντιστέκεσαι είναι να μην εξομοιώνεσαι». (ΣΤ 6)
«Αν
δυσκολεύεσαι να φέρεις σε πέρας μία δουλειά, μη θεωρείς πως αυτή ξεπερνά τις
ανθρώπινες δυνάμεις. Αντίθετα, οτιδήποτε δεν είναι αδύνατο ή ξένο προς τον
άνθρωπο, να το θεωρείς εφικτό και για σένα». (ΣΤ 19)
«Στα όσα
λέγονται δίνε προσοχή και παρακολούθα τα λέξη προς λέξη· στα όσα
γίνονται πρόσεξε τα εκάστοτε κίνητρα. Στη δεύτερη περίπτωση, να βλέπεις ευθύς
εξαρχής πού αποσκοπούν· στην πρώτη, πρόσεξε το νόημα που εκφράζουν». (Ζ 4)
«Ορθός,
παρά να σε ορθώνουν». (Ζ 12)
«Όσα δεν
έχεις, μην βάζεις με το νου σου πώς είναι δικά σου·
λογάριασε μόνο από αυτά που έχεις ποια είναι τα καλύτερα, και θύμισε τον εαυτό
σου πόσο θα τ’ αποζητούσες αν σου λείπανε. Όμως ταυτόχρονα φυλάξου, μήπως με το
να τα πολυχαίρεσαι τους δίνεις μεγάλη
αξία, τόσο που αν κάποτε σου λείψουν θα ταραχτείς». (Ζ 27)
«Η τέχνη
του βίου μοιάζει περισσότερο με το αγώνισμα της πάλης παρά με την τέχνη του
χορού: πατάς γερά, έτοιμος να αντιμετωπίζεις τα απρόβλεπτα που 'ρχονται καταπάνω
σου». (Ζ 61)
«Να
είσαι ευχαριστημένος αν οργανώνεις τη ζωή σου πράξη προς πράξη και αν η καθεμιά
εκπληρώνεται κατά το δυνατό. Κανείς δεν μπορεί να την εμποδίσει να εκπληρωθεί.
– «Μα όλο και θα παρουσιαστεί κάποιο εξωτερικό εμπόδιο». –Τίποτα δεν θα
παρουσιαστεί, αν βέβαια πράττεις με δικαιοσύνη, σωφροσύνη και σωστό λογισμό. –
«Κάποια ενέργειά μου ίσως εμποδιστεί». – Αν εσύ αντιμετωπίσεις θετικά το ίδιο
το εμπόδιο, και αν έχεις τη σύνεση να αλλάξεις πορεία προχωρώντας εκεί που
έχεις περιθώριο, μια άλλη πράξη έρχεται ευθύς αμέσως να πάρει τη θέση της και
να εναρμονιστεί μέσα στο σύνολο». (Η 32)
Μη
συζητάς καθόλου για το πώς είναι ο καλός άνθρωπος· γίνε
τέτοιος». (Ι 16)
